Αμφιβληστροειδή

Ο αμφιβληστροειδής είναι ο νευρικός ιστός στον οποίο σχηματίζεται η εικόνα που θα περάσει από το οπτικό σύστημα του ματιού. Μπορούμε να τον παρομοιάσουμε με το φιλμ της φωτογραφικής μηχανής. Είναι μια λεπτή, ημιδιαφανής μεμβράνη που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Βρίσκεται προσκολλημένος στον χοριοειδή και το σκληρό χιτώνα. Εδώ γίνονται οι απαραίτητες χημικές διεργασίες για να μεταφερθούν στον εγκέφαλο τα νευρικά ερεθίσματα, μέσω των οπτικών οδών, προς ανάλυση και επεξεργασία.

Κατά την αποκόλληση ο αμφιβληστροειδής «ξεκολλά» απ΄ τους υποκείμενους χιτώνες, όπως παραδειγματικά η ταπετσαρία από τον τοίχο. Με την αποκόλληση ο αμφιβληστροειδής σταματά να αιματώνεται και χάνει την πηγή διατροφής του. Εάν παραμείνει αποκολλημένος θα εκφυλιστεί και θα χάσει την ικανότητα του να λειτουργεί. Σαν αποτέλεσμα θα χαθεί η κεντρική όραση στο μάτι.

Η κοινή μορφή αποκόλλησης είναι η ρηγματογενής αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς: λόγω ενός σπασίματος ή σχησίματος του αμφιβληστροειδούς το υγρό υαλοειδές που γεμίζει το κέντρο του ματιού περνά διαμέσου του ρήγματος και αποκολλά τον αμφιβληστροειδή. Η νόσος μπορεί να συμβεί στον καθένα, ωστόσο, μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν άτομα με μυωπία ή που έχουν κάνει εγχείριση καταρράκτη ή που έχουν υποστεί πρόσφατα δυνατό χτύπημα στο μάτι.

Συνήθη συμπτώματα:

1. Φωτοψία: σπινθηρισμοί στο κροταφικό τμήμα του οπτικού πεδίου.
2. «Μυγάκια»: κινούμενες θολότητες του υαλοειδούς που μπορεί ωστόσο να έχουν τη μορφή ιστού αράχνης ή δακτυλιδιού.
3. Διαταραχή του οπτικού πεδίου: με τη μορφή μαύρης κουρτίνας που ξεκινά από το κατώτερο ή ανώτερο ημιμόριο του οπτικού πεδίου και μπορεί να συμπεριλάβει την κεντρική όραση του ματιού.

Τα δυο πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στη ρηγματογενή αποκόλληση. Η διάγνωση τίθεται με την σχισμοειδή λυχνία – το μικροσκόπιο του οφθαλμιάτρου- όπου εξετάζεται ο πρόσθιος θάλαμος. Το οπίσθιο τμήμα του ματιού συμπεριλαμβανομένου και του αμφιβληστροειδούς γίνεται ύστερα από φαρμακευτική μυδρίαση, δηλαδή φαρμακευτική διαστολή της κόρης. Χρησιμοποιείται η έμμεση οφθαλμοσκόπηση, καθώς και ειδικοί φακοί επαφής που δίνουν πολύ καλή άποψη της περιφέρειας του αμφιβληστροειδούς.

Αντιμετώπιση της αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς:

Α. Πρόωση του σκληρού: Εντοπίζονται όλα τα σημεία όπου υπάρχουν ρήγματα στον αμφιβληστροειδή, θεραπεύονται και υποστηρίζονται με σκληρή επένδυση σιλικόνης.

Β. Υαλοειδεκτομή: Δημιουργούνται μικρές εγκοπές στο τοίχωμα του ματιού για να γίνει δυνατή η εισαγωγή οργάνων μέσα στην κοιλότητα του υαλοειδούς, στο μέσο του ματιού για να αφαιρεθεί αυτός και μετά γίνεται επανακόλληση του αμφιβληστροειδούς.

Γ. Αμφιβληστροειδοπηξία με αέριο: Μια φυσαλίδα αερίου τοποθετείται μέσα στην κοιλότητα του υαλοειδούς, είτε πριν είτε μετά που θεραπεύεται η τρύπα του αμφιβληστροειδούς με λέιζερ ή κρυοθεραπεία. Αυτό γίνεται για να βοηθήσει στο μόνιμο κλείσιμο της τρύπας, αποτρέποντας το υγρό να εισχωρήσει στην τρύπα κατά τη διάρκεια της επούλωσης του αμφιβληστροειδούς.

Το ποσοστό οπτικής οξύτητας μετά από τις πιο πάνω χειρουργικές επεμβάσεις εξαρτάται κυρίως από την κατάσταση που ήταν ο αμφιβληστροειδής πριν από την αποκόλληση. Εάν η ωχρά κηλίδα δεν έχει αποκολληθεί, η όραση θα αποκατασταθεί στα επίπεδα πριν από την αποκόλληση ύστερα από μια επιτυχημένη εγχείριση. Εάν όμως η ωχρά κηλίδα έχει αποκολληθεί και έχει επηρεασθεί η κεντρική όραση, ίσως υπάρξει μόνιμη απώλεια της όρασης, έστω και εάν ο αμφιβληστροειδής διορθωθεί επιτυχώς. Όσο πιο πολύ παραμένει αποκολλημένη η ωχρά κηλίδα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για απώλεια της όρασης λόγω ανεπανόρθωτης ζημιάς στα φωτοαισθητήρια κύτταρα.

Ο Δρ Τάσσος Γεωργίου επισημαίνει ότι η Υαλοειδεκτομική επέμβαση πρόκειται για μια μεγάλη ιατρική επίτευξη που επιτρέπει τη θεραπεία παθήσεων του αμφιβληστροειδούς και αποτρέπει την απώλεια όρασης σε ασθενείς που προηγουμένως ίσως να οδηγούνταν στην τύφλωση λόγω του ότι δεν εφαρμοζόταν αυτή η τεχνική.

Οι κίνδυνοι που υπάρχουν είναι αυτοί της μόλυνσης, αιμορραγίας, καταρράκτη, γλαυκώματος και αποκόλλησης ή επαναποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς. Οποιαδήποτε από αυτές τις περιπλοκές μπορεί να καταλήξει σε σοβαρή απώλεια όρασης ή ακόμη και σε απώλεια του ίδιου του ματιού.